Wspieranie rozwoju dziecka to priorytet wielu rodziców. Zabawy sensoryczne pozwalają na ruchowy, społeczny i emocjonalny rozwój malucha. Czym są jednak zabawy sensoryczne? Jak wprowadzić je do codziennych aktywności?

Co to jest integracja sensoryczna?

Wszystkich otaczają z zewnątrz różne bodźce – dźwiękowe, wizualne, dotykowe czy smakowe i węchowe. Integracja sensoryczna oznacza zdolność do ich rozróżniania. Poprzez nie płyną informacje, które odbierane są przez nasze ciała. Umiejętność ich prawidłowego rozpoznawania wspomaga prawidłowy rozwój. Dzięki temu dzieci poznają świat.

Jeśli taka integracja jest zaburzona, mogą pojawić się problemy z nauką czy koncentracją, a także zaburzenia mowy czy koordynacji.

Terapia związana z integracją sensoryczną polega na poznaniu bodźców i nabycia umiejętności odpowiedniego reagowania na nie. Odbywa się ona w formie zabawy, aby zachęcić maluchy do jej udziału.

Jakie zabawy sensoryczne dla przedszkolaków?

Celem zabaw sensorycznych jest pokazanie maluchom otaczającego ich świata za pomocą wszystkich zmysłów. Dzięki zabawie dzieci chętniej próbują nowych rzeczy, a przy tym poszerzają się ich zdolności do odbierania bodźców.

Jakie zabawy warto wykorzystać w zabawie sensorycznej? Nie ma konieczności zakupu drogich zabawek. Większość przedmiotów potrzebnych na ciekawe pomysły na zabawy sensoryczne można z łatwością znaleźć w domu.

• Piasek kinetyczny to połączenie zwykłego piasku i specjalnego polimeru, który łączy jego cząsteczki. Co kluczowe, da się go przygotować samodzielnie. Wystarczy mąka kukurydziana i olej – trzeba połączyć te dwa składniki, aby powstał domowy piasek kinetyczny. Opcjonalnie nic nie stoi na przeszkodzie, żeby dodać do niego barwnik spożywczy, aby ten nabrał koloru. Dodatkowo jego umiejętność łączenia zapewnia wiele godzin kreatywnej zabawy.
• Ciastolina to przedmiot zabaw znany od lat. Podobna do plasteliny, jednak bardziej plastyczna i łatwiejsza do gniecenia dla mniejszych rączek. Zajęcia sensoryczne z ciastoliną pomagają na rozwój układu motorycznego – można namówić dziecko do zrobienia np. figurek, aby mogło popracować nad szczegółami. W tej zabawie sprawdzi się również masa solna.
• Kolejna zabawa sensoryczna dla dzieci to malowanie rączkami! Dzięki temu mogą one samodzielnie zanurzyć dłonie w farbie, a później stworzyć przy użyciu palców swoje arcydzieło. Poprzez porzucenie narzędzia, np. pędzla, dziecko może skupić się na strukturze farby i papieru.
• Dobrą stymulację zapewniają też gry związane z bańkami! Wystarczy przygotować wodę z mydłem czy płynem do mycia naczyń, a następnie zamaczać ręce w roztworze, ułożyć palce w kształt kółka i dmuchnąć, aby przed oczami pojawiły się pokaźne bańki mydlane. Ta sensoryczna zabawa ma wiele plusów. Dziecko zapoznaje się z roztworem i musi go dotknąć, aby zrobić bańkę, a co więcej, dodanie ulubionego płynu zapewni przyjemne doznania węchowe.
• Pudło rozmaitości to ciekawa zabawa, która wspomaga rozwój dziecka w obrębie umiejętności motorycznych. Do pojemnika należy wrzucić rzeczy o różnej fakturze. Warto wykorzystać przedmioty codziennego użytku, takie jak np. folia bąbelkowa, piasek, kamyczki, zakrętki od butelek, piórka, czy ryż albo makaron. Oprócz tego najlepiej ukryć wśród nich zabawkę czy cukierka. Poprzez motorykę, czyli m.in. dotyk, dziecko ma szansę na poszerzenie świata jego doznań. Najciekawiej, gdy maluch nie będzie widział, co znajduje się w pudełku – to jeszcze bardziej wzmocni to doznania.
• Sypka tablica to kolejna propozycja, która zapewnia rozwój zmysłów. Wystarczy duży pojemnik, do którego powinno się wsypać mąkę. Do pudełka najlepiej dorzucić zabawki, np. samochodziki, a wtedy maluch może pokonywać różne przeszkody za pomocą pojazdów. Druga propozycja to rysowanie na takiej tablicy.
• Choć mówi się, że jedzeniem nie powinno się bawić, to rozwój sensoryczny dużo na takiej formie zabawy zyska. Niektóre maluchy niechętnie sięgają po jedzenie na talerzu – czasem przeszkadza im ich wygląd czy faktura. Dzięki wzięciu pożywienia we własne dłonie są w stanie odczuć jego strukturę, mogą powąchać i oznajmić czy coś ładnie lub brzydko pachnie, a także sprawdzić temperaturę (ciepło-zimno).
• Przelewanie wody z jednego naczynia do drugiego to kolejna propozycja na zabawę, która dostarcza dziecku różnorodnych bodźców. Musi samo dostosować ilość wody do pojemnika, aby ta się nie wylała. Dodatkowo warto dodać do cieczy barwnik, żeby zapewnić maluchowi bodźce wizualne.

Jakie korzyści z tego płyną?

Zabawy sensoryczne w domu to możliwość nabycia ważnych umiejętności. Dziecko aktywnie spędza czas, poznaje kształty i kolory, a także faktury i zapachy. Jest to szczególnie ważne w jego rozwoju. Dzięki temu maluchy uczą się przetwarzać informacje. Zmysły wyostrzają się, a pociecha łatwiej odbiera i przetwarza bodźce, które są dookoła niego.

Co więcej, dziecko coraz lepiej radzi sobie z koordynacją, nie tylko całego ciała, ale i poszczególnych jego części, np. gałek ocznych, kiedy musi podążać wzrokiem za różnymi przedmiotami. Takie zabawy przyspieszają rozwój mowy i wspierają jej prawidłowy progres. Układ nerwowy dzięki zabawom i aktywnościom sensorycznym również się poprawia. Na dodatek wzmacniają one prawidłowe napięcie mięśniowe.