Świeżo upieczeni Rodzice lub odpowiednio-opiekuni prawni/faktyczni przysposabiający dziecko mogą skorzystać z kilku dostępnych świadczeń pieniężnych. Jeden z nich – dodatek z tytułu urodzenia dziecka – został wspomniany już w pierwszej części artykułu o świadczeniach rodzinnych. Portfel dostępnych świadczeń jest jednak o wiele bardziej zasobny w możliwości wsparcia przysługujące rodzicom po urodzeniu dziecka.

Dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu urodzonego dziecka

Przypomnijmy: dodatek z tytułu urodzenia dziecka jest bezpośrednio przypisany do zasiłku rodzinnego i bez prawa do jego nabycia nie ma możliwości, aby wskazany dodatek otrzymać. Dodatek jest wypłacany jednorazowo w kwocie 1000 zł na każde dziecko: urodzone w trakcie jednego porodu/adoptowane lub przysposobione w ramach tej samej procedury sądowej.

ISTOTNE: Wniosek należy złożyć u swojego pracodawcy, jeśli zatrudnia więcej niż 20 pracowników, bądź wyznaczonym urzędzie gminy lub ośrodku pomocy społecznej w pozostałych przypadkach.

Jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia dziecka

Jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia żywego dziecka umożliwia otrzymanie kwoty 1000 zł (na każde urodzone dziecko w ramach jednego porodu/jednej procedury adopcyjnej lub przysposabiającej). Świadczenie to popularnie nazywane jest „becikowym” i jest świadczeniem samoistnym, o który można się starać zarówno wtedy, kiedy przysługuje zasiłek rodzinny, jak i wtedy, kiedy prawa do zasiłku rodzinnego się nie posiada.

Kryterium dochodowe do uzyskania zapomogi wynosi 1922 zł dochodu netto rodziny w przeliczeniu na osobę (art.15b ust.2 ustawy o świadczeniach rodzinnych).

Na potrzeby obliczenia dochodu pod uwagę bierze się dochód osiągnięty w roku kalendarzowym poprzedzającym trwający okres zasiłkowy. Zasadę tę prezentuje poniższa tabela.

Wniosek należy złożyć w ciągu 12 miesięcy od urodzenia dziecka lub odpowiednio – od dnia objęcia dziecka opieką, przy czym w przypadku dzieci objętych opieką prawną lub przysposobionych, termin ten ma zastosowanie najpóźniej do dnia ukończenia przez nie 18 roku życia.

Jak łatwo zauważyć, czas na złożenie wniosku o wypłatę „becikowego” (12 miesięcy) obejmuje zwykle dwa okresy zasiłkowe. Po dokonaniu stosownych obliczeń można więc wybrać korzystniejszy dla siebie okres zasiłkowy w którym zostaną złożone dokumenty. Należy mieć przy tym na uwadze przepisy dotyczące utraconego/uzyskanego dochodu (art. 3 ust. 23 oraz art 5 ust.4-4b, 7-9 i 11.)

Przykład: składając wniosek w okresie zasiłkowym 2016/2017 należy wykazać dochód za rok 2015. Jeśli jednak w roku 2016 został utracony dochód brany pod uwagę w 2015 roku, np. z tytułu wykonywanej pracy, trzeba złożyć stosowne oświadczenie, na mocy którego dochody z tego tytułu nie zostaną wzięte pod uwagę przy rozpatrywaniu wniosku. Analogicznie wygląda sytuacja z uzyskaniem nowego źródła dochodu w 2016 roku, które nie występowało w roku 2015.

Rodzice spełniający kryterium dochodowe i ubiegający się o zapomogę muszą dodatkowo dysponować zaświadczeniem wystawionym przez lekarza bądź położną potwierdzającym, że najpóźniej od 10 tygodnia ciąży aż do dnia porodu, matka dziecka pozostawała pod opieką medyczną – zaświadczenie to należy obowiązkowo załączyć do wniosku o ustalenie prawa do jednorazowej zapomogi. Warunku tego nie muszą spełniać opiekunowie prawni i opiekunowie faktyczni.

WAŻNE: Wnioski o jednorazową zapomogę składa się w wyznaczonych przez gminę miejscach. Może to być Urząd Gminy lub Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej. Od 2016 roku istnieje również możliwość składania wniosków drogą elektroniczną poprzez Platformę Usług Administracji Publicznej, tzw. ePUAP (https://epuap.gov.pl/wps/portal).

W ostatnich dniach pojawiły się informacje o planach rządu dotyczących wprowadzenia świadczenia, opartego na podobnych założeniach jak tradycyjne „becikowe”, które po urodzeniu żywego dziecka z upośledzeniem lub nieuleczalną chorobą zapewni rodzicom/opiekunom wsparcie finansowe w kwocie 4000 zł.

Świadczenie rodzicielskie – „kosiniakowe”

„Kosiniakowe” lub inaczej „nowe becikowe” zakłada pomoc finansową przez kolejne 12 miesięcy w kwocie 1000 zł (czyli 12 000 rocznie). W przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka okres wypłaty świadczenia wzrasta do maksymalnie 71 tygodni gdy urodzi się pięcioro i więcej dzieci.

W sposób szczególny świadczenie skierowane jest do studentów, osób bezrobotnych, osób nieubezpieczonych pracujących na umowach o dzieło lub zlecenie, a także rodziców, którzy pracują i opłacają składki ZUS, ale wyliczony zasiłek macierzyński wynosi mniej niż 1000 zł.

W przypadku tego świadczenia nie ma kryterium dochodowego, jednak wniosek o jego przyznanie powinien wpłynąć do urzędu w ciągu 3 miesięcy od urodzenia dziecka.

Trzeba pamiętać też, że nabycie uprawnień do zasiłku macierzyńskiego przez jednego z rodziców wyklucza pobieranie zasiłku rodzicielskiego przez drugiego rodzica.

BARDZO WAŻNE!
Zgodnie z art. 3 ust. 24 lit. „i” ustawy o świadczeniach rodzinnych, świadczenie rodzicielskie stanowi dochód uzyskany, wobec czego jest doliczany jako dochód rodziny przy ustalaniu prawa do świadczeń rodzinnych, a także świadczeń z pomocy społecznej czy też funduszu alimentacyjnego.

,,Becikowe” gminne

Samorządowe świadczenie pieniężne, które także nazywane jest „becikowym” gminnym, jest dodatkowym świadczeniem do omawianego wyżej świadczenia państwowego. Mimo tego, że nie wchodzi w zakres świadczeń rodzinnych, chcemy zwrócić na nie uwagę naszych czytelników, aby pamiętali o tej formie pomocy i zasięgnęli informacji w swoim urzędzie miasta czy to świadczenie jest realizowane w danym regionie i na jakich warunkach.