Kiedy dziecko wbiega do domu i krzyczy, że nikt go nie lubi, jest dla rodziców trudnym doświadczeniem. W takiej sytuacji pojawia się chęć obrony dziecka przed nieprzyjaznym światem i zapewnienie, że ma mnóstwo przyjaciół. Nie jest to dobra droga. Zamiast tego należy uzbroić się w cierpliwość i pamiętać o kilku radach.

Budowanie przyjaźni jest procesem

Kłótnie i odrzucenia są częścią budowania przyjaźni i znajomości. Mimo że są bolesne, muszą się pojawiać. Nie denerwuj się, zamiast tego spraw by dziecko czuło się zrozumiane i akceptowane. Nie pozwalaj jednak na rozprzestrzenienie się poczucia krzywdy i wiary w to, że jest źle traktowane. Wystarczy jeśli powiesz „widzę, że jesteś bardzo smutny z tego powodu”.

Naucz dziecko zadawania pytań o uczucia i perspektywę drugiego dziecka

Wzbudź w dziecku ciekawość i świadomość, że czasami coś może być inne niż nam się wydaje. Pytania takie jak „dlaczego jesteś taki zły na niego?” mogą okazać się bardzo pomocne. To klucz do mówienia o problemie. To też podstawowy krok w uczeniu budowania przyjaźni. Po pierwsze dziecko uczy się rozumieć problem z innej perspektywy niż własna, a po drugie zyskuje przyjaciół za to, że potrafi słuchać i wczuć się w sytuację kogoś innego.

Pytaj o uczucia

W zwykłych codziennych, szczególnie konfliktowych sytuacjach, mów „mam pytanie do Ciebie”. Pytaj o jego perspektywę i uważnie słuchaj. Pozwalaj dziecku wypowiedzieć się do końca. Nie krytykuj, nie wyśmiewaj, nie zawstydzaj. Okaż zrozumienie i zapytaj na koniec, jak się czuło kiedy zobaczyłaś problem z jego perspektywy. Zachęcaj do korzystania z tej techniki w kontaktach z rówieśnikami.

Naucz również dziecko mówić komplementy innym dzieciom. Każde dziecko lubi być docenione. Twoje może podkreślać małe i duże sukcesy swoich kolegów i koleżanek. To zachowanie wróci z podwójną siłą. Każdy chce mieć przyjaciela, który potrafi dostrzec mocne strony drugiej osoby.

Mów komplementy swojemu dziecku

Wzmacniaj, doceniaj i chwal każde zachowanie, które jest dobre, wystarczające, prawidłowe. Nie czekaj na specjalne okazje. Zobaczysz, jak pochwała buduje jego motywację do robienia czegoś jeszcze lepiej i jak jest mu miło, kiedy jest doceniane. Podkreślaj, że warto to robić w kontaktach z innymi.

Graj i baw się ze swoim dzieckiem w różne gry

To wykształci w nim umiejętność czekania na swoją kolej, przegrywania i współpracy. Inne dzieci będą chciały się bawić z Twoim dzieckiem, bo będzie ono świetnym partnerem w zabawie. Przy tej okazji ucz je pozytywnych przekazów, np. „to świetna zabawa” „świetnie mi poszło”. Podkreślaj jego mocne strony. Dzięki temu wzmocnisz poczucie jego własnej wartości.

Poszukaj zajęć grupowych, które będą nie tylko źródłem nowych umiejętności, ale też alternatywą dla poznania innych znajomych. To idealny pomysł na budowanie grona przyjaciół. Możesz też, w miarę swoich możliwości, organizować „ogrodowe zabawy”. Dbaj o pozaszkolne spotkania z innymi dziećmi poprzez zapraszanie ich do siebie. Dzieci uwielbiają się odwiedzać.

Poczucie osamotnienia i krzywdy wyrysowane na twarzy Twojego dziecka powinno Cię zmobilizować do działania. Zacznij je uczyć, jak nawiązywać i utrzymywać przyjaźnie przy pomocy tych kilku rad. To powinno sprawić, że w otoczeniu Twojego dziecka pojawią się nowi przyjaciele.

Autor: Marta Żysko – Pałuba, ekspert kampanii Atopowi Bohaterowie
Psycholog i psychoterapeuta, nauczyciel akademicki w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Warszawie