Dziecko w pierwszych latach swojego życiam a więc w okresie intensywnego rozwoju kształtuje podstawowe nawyki, przekonania czy wzorce zachowań, które w dalszej perspektywie będą wpływały na jego dorosłe życie. Dlatego też rodzice, opiekunowie czy nauczyciele odgrywają istotną rolę w nauce i wspieraniu pozytywnych postaw u dziecka. Aspekt ten stanowi kluczowy element rozwoju emocjonalnego społecznego i moralnego malucha. Jak jednak przekazywać mu pozytywne postawy i co pokazywać od najmłodszych lat? Podpowiadamy.

Rozwój empatii i współczucia u malucha, czyli niezwykle istotnej postawy

Bez wątpienia, jedną z kluczowych cech, jaka na każdym etapie rozwoju malucha jest niezwykle istotna, jest empatia. To kluczowa umiejętność społeczna, która powinna być rozwijana już od najmłodszych lat. Dlatego regularne rozmowy o uczuciach, słuchanie dziecka, czy wspólne rozwiązywanie problemów to działania, które mogą pomóc budować wrażliwość malucha na potrzeby innych. Ważne jest także, by dzieci były angażowane w działania prospołeczne, takie jak na przykład pomoc rówieśnikom czy uczestnictwo w inicjatywach charytatywnych. Empatyczne dzieci łatwiej nawiązują relacje, szybciej rozwiązują konflikty i są bardziej prospołeczne.

Wspieranie pozytywnego myślenia smyka

Już od najmłodszych lat warto kształtować w dziecku umiejętność pozytywnego myślenia. Jest to cecha, która pomaga maluchom radzić sobie z trudnościami, a także budować zdrową samoocenę. Dlatego jeśli zależy nam na tym, by nasz smyk był optymistą, możemy wykorzystywać szereg ćwiczeń wspierających rozwój pozytywnego myślenia. Zalicza się do nich na przykład wspólne poszukiwanie dobrych stron każdej sytuacji, ale również przemienianie smutnych wydarzeń w okazję do nauki. 

Warto nauczyć dziecko dostrzegania potencjalnych korzyści, nawet w trudnych chwilach, ponieważ dzięki temu w późniejszych latach łatwiej mu będzie radzić sobie ze stresującymi sytuacjami, a także znosić porażki, przekuwając je w cenne lekcje, z których będzie umieć wyciągać wnioski. Zabawa w poszukiwaczy dobra, a więc codzienne wspólne znajdywanie pozytywnych aspektów wydarzeń danego dnia, może być doskonałą techniką kształtującą w dziecku nawyk pozytywnego myślenia.

Rola rodziców i nauczycieli w budowaniu pewności siebie dziecka

Pewność siebie i wysoka samoocena to cechy niezwykle istotne na każdym etapie życia człowieka. Dlatego warto wspierać maluchy w budowaniu wiary we własne możliwości już od najmłodszych lat. Powinniśmy więc doceniać wszelkie ich wysiłki i starania, a nie tylko efekty. Żeby wspierać rozwój zdrowej samooceny u dziecka, możemy zachęcić go do podejmowania wyzwań, ale także pozwolić mu popełniać błędy, ponieważ to one stanowią istotne elementy wspierania jego samodzielności.

Dlatego też zamiast gotowych odpowiedzi, warto wspierać malucha w samodzielnym poszukiwaniu rozwiązań, co wzmocni jego poczucie sprawczości. W kwestii kształtowania pewności siebie malucha musimy pamiętać o tym, że bardzo często to właśnie opiekunowie i rodzice poprzez nierozważne działania, polegające na przykład na krytyce sprawiają, że smyk przestaje wierzyć we własne możliwości i już od wczesnych lat dziecięcych ma problem z pewnością siebie.

Jak kształtować wzorzec zachowania dziecka polegającego na współpracy?

Ważne jest, by rodzice uczyli maluchy wspólnego wykonywania obowiązków, takiego jak sprzątanie, gotowanie czy współpracy w grupie, a także odpowiedzialności za grupowe działania. Poza wykonywaniem domowych obowiązków razem, umiejętności współpracy, można kształtować w dziecku również poprzez wspólne rozwiązywanie konfliktów w rodzinie. Taka sytuacja może być cenną lekcją uczciwości i komunikacji dla malucha. Dodatkowo ważne jest, by opiekunowie wyjaśniali motywy swoich działań dziecku, zwłaszcza jeżeli podejmują decyzje, które z punktu widzenia malucha nie są dla niego korzystne.

Modelowanie zachowań asertywnych malucha

Dzieci zwłaszcza w przedszkolu, żłobku czy szkole poprzez codzienne interakcje mogą uczyć się szacunku do innych. Jednak już od najmłodszych lat, kiedy maluch stawia swoje pierwsze kroki w domu, uczy się naśladować zachowania osób dorosłych. Dziecko czuje, jakie emocje towarzyszą jego opiekunom.

Asertywność to cecha, którą warto kształtować już od najmłodszych lat ze względu na to, że ustalanie granic daje dziecku poczucie bezpieczeństwa, a dodatkowo pomaga zrozumieć zasady funkcjonowania w społeczeństwie. Przy okazji nauki asertywności warto uczyć malucha także konsekwencji w dążeniu do celu. Dlatego też ważne jest, by egzekwować od niego ustalone reguły, jednocześnie jednak okazując zrozumienie dla jego emocji. Dlatego komunikaty takie jak „rozumiem, że jesteś zły, ale nie wolno krzywdzić innych”, mogą łączyć empatię z nauką zasad.

Umiejętność wyrażenia własnych myśli potrzeb i uczuć w sposób bezpośredni, uczciwy, a jednocześnie szanujący granice innych, to kluczowa kompetencja społeczna, która jest przydatna na każdym etapie naszego życia. Pozwala ona budować zdrowe relacje, unikać konfliktów i dbać o własne granice bez naruszania praw innych. Dlatego, aby rozwijać w dziecku tę umiejętność, możemy ćwiczyć z nim jasną komunikację i formułowanie czytelnych komunikatów. Ważna jest również praca nad jego samooceną. Rodzice mogą wspierać dziecko poprzez pokazywanie, jak wyrażać swoje potrzeby w sposób szanujący innych, a także zachęcać do samodzielnego rozwiązywania konfliktów i uczyć reagowania na agresję lub bierność w sposób wskazujący na asertywne, alternatywne postawy.

Jak rozwijać ważne wartości moralne u dziecka?

Rozmowy o wartościach takich jak uczciwość, odpowiedzialność czy solidarność powinny pojawiać się w życiu każdego dziecka już od najmłodszych jego lat. Dobrze, jeżeli są naturalną częścią codziennego życia. O moralnych wartościach możemy rozmawiać na przykład podczas czytania książek czy bajek. Dyskusje na temat postaw bohaterów pomagają dziecku lepiej zrozumieć ważne w życiu kwestie. Dlatego też czytanie opowiadań o tematyce moralnej i omawianie zachowań bohaterów, to częsta praktyka stosowana nie tylko przez rodziców, ale również nauczycieli, Która pomaga kształtować w dziecku ważne cechy i wzorce zachowań.

Pokazywanie dzieciom pozytywnych postaw to zadanie, którego powinni podjąć się nie tylko rodzice, ale również opiekunowie, nauczyciele i wszyscy ci dorośli, którzy mają wpływ na postawę młodego człowieka. Jest to jednak proces wymagający zaangażowania, cierpliwości i spójności działań podejmowanych ze strony wszystkich dorosłych.