Czas oraz kolejność wyrzynania się zębów są różne u każdego dziecka. U jednych pierwsze z nich pojawiają się już około czwartego miesiąca, u innych – znaczne później, co niekiedy wzbudza niepokój rodziców. Proces ten zakończyć powinien się około drugiego roku życia. Co warto wiedzieć na jego temat?

Kiedy pojawiają się pierwsze zęby?

Przeważnie pierwsze zęby wyrzynają się około szóstego – ósmego miesiąca życia dziecka. Zwykle są to dolne siekacze, tak zwane jedynki. Kolejne pojawiają się parami, w około dwumiesięcznych odstępach. Ostatecznie dziecko powinno mieć dwadzieścia mlecznych zębów. Ich wymiana na stałe rozpoczyna się około szóstego – siódmego roku życia.

Opóźnienia w ząbkowaniu

Ząbkowanie u niemowląt jest kwestią niezwykle indywidualną. Jeżeli zaczną się one pojawiać w terminie innym niż powszechnie uznany za normalny, warto w pierwszej kolejności odnieść się do czasu, w jakim wyrzynały się one u rodziców. Może się bowiem okazać, że w danej rodzinie proces ten rozpoczyna się później i nie powinno być to powodem do obaw. Mimo wszystko, zawsze można podzielić się swoimi obawami z lekarzem pediatrą, który uspokoi lub poprosi o wykonanie prostych badań wskazujących na przyczynę zaburzenia.

Z opóźnionym ząbkowaniem najczęściej mamy do czynienia w przypadku wcześniaków i dzieci borykających się z niedokrwistością, niedoczynnością tarczycy, zaburzeniami gospodarki wapniowo – fosforanowej oraz niedożywieniem i niedoborami witamin i mikroelementów.

Objawy ząbkowania

Spora część dzieci nie odczuwa przykrych objawów ząbkowania. Towarzyszyć może mu za to rozdrażnienie, niepokój, brak łaknienia, podwyższona temperatura ciała oraz biegunka. Dużo maluchów nadmiernie ślini się w czasie wyrzynania się zębów. Dyskomfort pomoże złagodzić lekko schłodzony w lodówce gryzak (nigdy nie należy umieszczać go w zamrażarce – mógłby w ten sposób uszkodzić dziecięce śluzówki). Wkładając go do ust i gryząc, dziecko odczuwa znaczącą ulgę, jako że chłód łagodzi obrzęk, zmniejszając opuchliznę dziąseł i działając jak delikatne znieczulenie. Dodatkowo, przez nacisk na dziąsła, ułatwia on wyrzynanie się zębów. Zwykle wyposażony jest w specjalne wypustki o właściwościach masujących. Na rynku dostępne są najróżniejsze odmiany gryzaków – od grzechotek z przyczepionym na końcu elementem z miękkiego plastiku, przez gumowe, o fantazyjnych kształtach, wypełnione wodą.

Ciekawym rozwiązaniem są także specjalne smoczki – gryzaczki wyposażone w wypustki. Nie zaleca się natomiast stosowania preparatów o miejscowym działaniu znieczulającym, a to ze względu na trudną, precyzyjną aplikację i związaną z tym niewielką skuteczność oraz potencjalne, toksyczne działanie. Dużą popularnością na rynku cieszy się w ostatnim czasie wyciąg z rumianku podawany w formie kropelek, które są w pełni bezpieczne dla dziecka. Pomocne okazać może się również masowanie rozpulchnionych dziąseł malucha przy pomocy nałożonej na palec pieluszki tetrowej. Ulgę bolącym dziąsłom przynieść mogą także chłodzone w lodówce jabłka, gruszki czy marchewka. To także doskonała, zdrowa przekąska.

Pielęgnacja dziecięcych zębów

O dziecięce zęby dbać należy jeszcze zanim się pojawią. Najlepiej, gdyby w pierwszym półroczu jego życia lekarz dokonał oceny jamy ustnej i poinformował rodziców na temat zasad prawidłowej higieny. Tak wczesny kontakt ze stomatologiem pozwoli także dziecku na oswojenie się z tego typu specjalistą i ułatwi późniejsze wizyty u niego.

Zanim rozpocznie się proces ząbkowania, po każdym karmieniu należy przecierać dziąsła dziecka przy pomocy wacika nasączonego przegotowaną wodą. Po wyrznięciu się zębów należy je myć dwa razy dziennie miękką szczoteczką, co ograniczy kolonizację bakteryjną. U maluchów poniżej drugiego życia niezbędne jest stosowanie niewielkiej ilości pasty z fluorem. W przypadku dzieci od drugiego do piątego roku życia ilość nakładanej na szczoteczkę pasty powinna odpowiadać wielkością ziarnku grochu. Zaleca się także ograniczenie do minimum podawania pokarmów i napojów zawierających w swoim składzie cukier, który przyczynia się do powstawania próchnicy.

Ząbkowanie a smoczek

Znacząca część dzieci nie wyobraża sobie życia bez smoczka. Dużą popularnością cieszą się obecnie modele anatomiczne pomagające kształtować prawidłowy zgryz dziecka. Jako że ma on nieustanny kontakt z jamą ustną, szczególną uwagę zwrócić należy na jego czystość. Nigdy nie należy do tego celu używać własnej śliny – w jamie ustnej dorosłego znajduje się bowiem szereg różnego rodzaju bakterii, w tym próchnicowych, które w ten sposób zostają w przyspieszonym tempie przekazane maluchowi. Smoczek czyścić powinno się wodą z mydłem i wyparzać gorącą wodą.

Szczegółowe informacje na temat ząbkowania u dzieci dostępne są także pod adresem:  https://www.zdrowystartwprzyszlosc.pl/objawy-zabkowania-u-niemowlat.